ترک فلز
چسب اپوکسی فلز بتونهای است که برای تعمیر چدن، آلومینیوم، فولاد مورد استفاده قرار میگیرد. اپوکسی شامل دو جز هاردنر و رزین میباشد که در صورت ترکیب با هم چسبی باداوام و مستحکم را تشکیل میدهد. این محصول برای ترمیم طیف وسیعی از فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه به بررسی چسب اپوکسی و کاربردهای آن در ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی اشاره خواهیم کرد.
یکی از راهکارهای اساسی و اصولی جهت ترمیم ترک فلز، استفاده از چسبهایی با پایه اپوکسی میباشد. چسب اپوکسی میتواند در بازه زمانی کوتاهی ترک فلز را ترمیم کند. برخی از فلزات در حین بهره برداری دچار ترک خوردگی میشوند. عموما ترک فلز در تنشهای متناوب و یا تنشهای بالاتر از حد استقامت فلز رخ میدهد. از این رو بسیاری از صنایع به جهت ترمیم فلز ترک خورده دچار معزلات فنی میباشند.
اساس ساز و کار چسب اپوکسی ایجاد قابلیت پیوند بین دو سطح فلز میباشد. به این معنی که به کمک چسب اپوکسی میتوان پیوندی قوی میان فصل مشترک ترک ایجاد کرد. این پیوند بنا به پایه چسب اپوکسی میتواند در بازه زمانی طولانی مورد استفاده قرار گیرد. به طوری که در بسیاری از بخشهای حساس صنعتی میتوان به جای تعویض قطعه از ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی استفاده کرد.
روشهای ترمیم ترک فلز
- یکی از شیوههای ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی استفاده از روشهای مختلف جوش کاری میباشد. روشهای جوش کاری فلزات عبارتاند از: جوش زوبی پاش شعلهای و جوش نفوذی القای مغناطیسی. هر کدام از این روشها دارای ویژگیهای خاص بر روی فلز پایه و نیز ترک فلز خواهد بود.نکتهای که در ارتباط با جوش فلز وجود دارد خشکی و تردشدگی فلز پایه به کمک جوشکاری است. در صورتی که فلز بستر نیاز به حفظ کیفیت اولیه داشته باشد استفاده از جوشکاری برای ترک فلز مناسب نخواهد بود.از دیگر روشهای ترمیم فلز استفاده از روش چسبکاری با چسب اپوکسی میباشد که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
- از جمله روشهای نوین در ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی خواهد بود. چسب اپوکسی یک نوع ماده مقاوم به حرارت، اسید و نیز انواع حلالها به شمار میآید.در صورتی که به حالت صنعتی طراحی گردد میتواند تا دمای 520 درجه سانتیگراد هم مقاومت تحمل کند. با این حال عموما چسبهای اپوکسی را برای کارهای عمومی تا دمای 220 درجه سانتیگراد طراحی میکنند. توجه کنید که دمای گفته شده دمای تنش نیست به این معنی که چسبهای اپوکسی در دمای پیاپی به راحتی میتوانند دمای مداوم 220 درجه سانتیگراد را تحمل کنند. با این توصیف فلز بستر بدون کمترین میزان تغییر میتواند در برابر حرارت و تنش، تحمل لازمه را داشته باشد.
تاب آوری ترمیم ترک فلز
عموما ترک فلز به صورت یک حالت مویینگی خواهد بود از این رو به جهت بالا بردن کیفیت اتصال باید درگیری دو فلز به کمک مکانیکی افزایش پیدا کند. حال این افزایش قدرت مکانیکی میتواند به وسیله سنباده زدن و یا به کمک ایجاد درز بازتر در ترک فلز رخ دهد که عموما استاد کاران و مجریان سعی دارند تا به وسیله ساب رویه ترک فلز را مندرستر نمایند.
این کار در مقیاس کوچک با زبریهای پیش از اندازه همراه خواهد بود که به کمک چسب درگیری بین دو سطح افزایش خواهد یافت. عامل دیگری که در مورد ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی حائز اهمیت خواهد بود مسئله فشار در زمان آغشته کردن فلز به چسب اپوکسی میباشد.
مراحل اجرای ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی
گام اول اجرا برای ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی این است که جهت سفت شدن چسب اپوکسی به آن زمان داده شود. ولی بعد از گذشت 20 دقیقه مجددا به کمک دست استاد کار بر روی محل چسب آغشته شده فشار اعمال میگردد. میزان پیوند پذیری در بازه زمانی کارایی چسب اپوکسی بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از طرف دیگر عموما به دلیل زبرکردن سطح فلز ممکن است بعد از آغشته کردن چسب اپوکسی، لایه های بسیار ریز هوا در مقیاس بسیار کوچک بین زبری قرار گیرند که این میزان هوا ممکن است در عملکرد مکانیکی آن تاثیرگذار باشد.
پیمانه چسب اپوکسی در ترمیم ترک فلز
در کنار تمام نکات گفته شده در مورد چسب اپوکسی نیاز است تا به موارد دقیقتر و فنیتری را در ارتباط با چسبهای اپوکسی اشاره کنیم. به طور کلی چسبهای اپوکسی به جهت پیوند پذیری نیاز به یک ترکیب درست دارند. از این رو حتما اگر نیاز به یک عملکرد دقیق بود توجه به پیمانه کردن درست چسب اپوکسی برای بالا بردن بهترین عملکرد نیاز خواهد بود.
توجه داشته باشید که یک پیمانه درست پیمانه وزنی است. از این رو اگر ترازو گرمی موجود دارید حتما هاردنر و رزین را به صورت وزنی پیمانه کنید. در غیر این صورت از یک پیمانه حجمی دقیق برای ترکیب استفاده کنید. این کار در گیرش نهایی و قدرت نهایی ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی حائز اهمیت خواهد بود.
عمل آوری چسب اپوکسی بر روی ترک فلز
عمل آوری ترمیم ترک فلز با چسب اپوکسی نیاز به چند مرحله کاری دارد که درصورت عدم رعایت هرکدام از مراحل کیفیت نهایی تاثیرگذار خواهد بود. یکی از مهمترین عواملی که کیفیت اجرایی کار را افزایش میدهد دمای کاری اجرای اپوکسی میباشد.
عموما فلز ترک خورده دارای دمای پایینی میباشد. از این رو پیش گرم کردن فلز بر روی کیفیت آن نیز تاثیر گذار است. ایده آل ترین دمای عمل آوری 25 درجه سانتیگراد می باشد، عموما اکثر چسبهای اپوکسی بر روی چنین دمایی در بازه زمانی 6-4 ساعت سفت میشوند.
حال اگر دمای فلز و یا محیط کمتر از 25 درجه سانتیگراد برسد زمان سفت شدن چسب اپوکسی متغییر خواهد بود. زمان اعلام شده و گیرش نهایی چسب اپوکسی به تاخیر خواهد افتاد.